ในวันที่ 12 มีนาคม 2019 นี้ถือเป็นวันเกิดครบรอบปีที่ 30 ของ World Wide Web ซึ่งถือกำเนิดขึ้นมาโดย Sir Tim Berners-Lee เขาจึงได้เขียนเล่าถึงภาพรวมการใช้งานและปัญหาที่เกิดขึ้นกับเว็บในช่วงที่ผ่านมา พร้อมออกมารณรงค์ว่าได้เวลาที่ทั่วโลกจะมาสร้าง Contract for the Web เพื่อใช้งานร่วมกันแล้วบน Web Foundation #Web30 #ForTheWeb
Tim Berners-Lee ได้เล่าถึงการที่เว็บได้เข้ามาเปลี่ยนแปลงสิ่งต่างๆ และทำให้ทั่วโลกเชื่อมโยงถึงกันได้อย่างกว้างขวางอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน และสร้างโอกาสใหม่ๆ ให้เกิดขึ้นในสังคมมากมาย แต่ถึงกระนั้นก็ยังมีคนที่นำเทคโนโลยีเว็บไปใช้ในทางที่ผิด ทั้งการหลอกลวง, การแพร่กระจายความเกลียดชัง และการก่ออาชญากรรมในรูปแบบใหม่ๆ ด้วย ทำให้หลายๆ คนนั้นกลัวเทคโนโลยีเว็บและคลางแคลงใจว่าเว็บจะนำสิ่งดีๆ มาสู่ชีวิตได้จริงหรือไม่
อย่างไรก็ดี Tim Berners-Lee ก็ยังไม่ยอมแพ้ในการที่จะทำให้เว็บกลายเป็นสิ่งที่ดีขึ้นกว่าเดิม โดยเขาสรุปต้นตอของปัญหา 3 ประการที่เกิดขึ้นกับเว็บเอาไว้ดังนี้
- การนำเว็บไปใช้ในทางที่ผิดโดยเจตนา เช่น การโจมตีโดยมีภาครัฐให้การสนับสนุน, พฤติกรรมที่เป็นอาชญากรรม และการข่มขู่คุกคามผ่านโลกออนไลน์
- การสร้างระบบเพื่อให้เกิดแรงจูงใจในการสร้างรายได้ เช่น กรณีที่คุณค่าของผู้ใช้งานต้องสูญเสียไปจากระบบโมเดลการสร้างรายได้ผ่านโฆษณา ซึ่งนำไปสู่การทำ Clickbait และการแพร่กระจายข่าวปลอมที่ดึงดูดคนอ่านได้เป็นจำนวนมาก
- ผลลัพธ์ในแง่ลบที่เกิดขึ้นโดยไม่ได้ตั้งใจ เช่น โทนของการสื่อสารที่ทำให้เข้าใจผิด และคุณภาพของการสนทนาบนโลกออนไลน์ที่ยังไม่ดีนัก
สำหรับปัญหาแรก Tim Berners-Lee มองว่าการออกกฎหมายและบังคับใช้จะสามารถช่วยควบคุมประเด็นนี้ได้ ส่วนปัญหาที่สองนั้นต้องอาศัยการออกแบบระบบในการสร้างรายได้รูปแบบใหม่ที่เหมาะสมขึ้นมา และปัญหาสุดท้ายนั้นต้องมีการวิจัยเพื่อทำความเข้าใจระบบที่มีอยู่และสร้างแนวทางใหม่ๆ ขึ้นมาหรือประยุกต์แก้ไขจากระบบเดิมที่มีอยู่ก็ได้
Tim Berners-Lee เชื่อว่าปัญหาเหล่านี้เราไม่สามารถโทษหน่วยงานรัฐบาล, Social Media ใดๆ หรือจิตวิญญาณความเป็นมนุษย์ได้ และหนทางในการแก้ไขปัญหาให้เว็บดีขึ้นนั้นก็ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกคน โดยเขาเชื่อว่าการวางมาตรฐานและกฎระเบียบข้อตกลงกลางเหมือนกับที่โลกของเรามีในแง่ของสิทธิมนุษยชน, การดูแลรักษาทะเล และการใช้งานพื้นที่บนอวกาศนั้นจะเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ทำให้เว็บดีขึ้นได้ และก็ทำให้ Web Foundation กำลังร่วมมือกับรัฐบาลต่างๆ, บริษัทต่างๆ และภาคประชาชนเพื่อสร้าง Contract for Web ฉบับใหม่ขึ้นมา
Contract for the Web นี้ถือกำเนิดขึ้นมาที่ Lisbon ในงาน Web Summit เพื่อสร้างข้อตกลง, กฎระเบียบ และมาตรฐานร่วมกันสำหรับเว็บ โดยคาดว่าภายในปีนี้น่าจะเริ่มเห็นผลลัพธ์กันแล้ว
สิ่งที่ภาครัฐควรทำหลังจากนี้ก็คือการแก้ไขกฎหมายต่างๆ ให้ตอบโจทย์ต่อยุคสมัยแห่ง Digital ให้มากขึ้น โดยต้องคำนึงถึงการทำให้ตลาดโดยรวมยังคงแข่งขันกันได้, สร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ๆ ได้ และเปิดกว้างสำหรับทุกคน ในขณะที่ยังต้องปกป้องสิทธิและเสรีภาพของผู้คนบนโลกออนไลน์ด้วย
ส่วนภาคเอกชนนั้นก็ต้องคำนึงถึงการที่จะไม่แสวงหาผลกำไรในระยะสั้นจากการละเมิดสิทธิมนุษยชน, ประชาธิปไตย, ข้อเท็จจริงทางวืทยาศาสตร์ และความปลอดภัยต่อสาธารณชน ส่วนผลิตภัณฑ์หรือบริการต่างๆ ที่สร้างขึ้นมานั้นก็ต้องออกแบบโดยคำนึงถึงความเป็นส่วนตัว, ความหลากหลายของผู้ใช้งาน และความมั่นคงปลอดภัย
ทางด้านภาคประชาชนเองก็ต้องคอยตรวจสอบทั้งภาครัฐและเอกชนให้ดี และเริ่มต้นทุกอย่างจากตัวเอง เช่น การสนับสนุนนักการเมืองที่ผลักดันนโยบายการเปิดเสรีให้กับเว็บ, การไม่คลิกยินยอมให้ข้อมูลโดยไม่พิจารณา เป็นต้น
Tim Berners-Lee ระบุว่าการต่อสู้เพื่อเว็บที่ดียิ่งขึ้นนี่คือสิ่งสำคัญในยุคสมัยของพวกเรา ซึ่งในปัจจุบันนี้มีประชากรกว่าครึ่งโลกสามารถเชื่อมต่อเข้าถึงเว็บได้แล้ว และการนำ Contract for the Web ไปใช้งานอย่างจริงจังในฐานะของกระบวนการเพื่อการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้นก็ถือเป็นสิ่งที่จำเป็น โดยเขากล่าวสรุปปิดท้ายว่าเว็บนี่เป็นเทคโนโลยีของทุกคน และเราทุกคนล้วนมีพลังเพื่อที่จะเปลี่ยนแปลงมัน โดยถึงแม้เรื่องนี้จะไม่ใช่เรื่องง่ายน แต่ถ้าเราฝันให้น้อยและทำให้มาก เราก็จะสามารถผลักดันเว็บให้ก้าวไปสู่เป้าหมายที่เราต้องการได้อย่างแน่นอน
สำหรับเว็บไซต์ของ Contract for the Web นั้นอยู่ที่ https://fortheweb.webfoundation.org/ นะครับ ใครสนใจก็เข้าไปดูกันได้