ความสำเร็จคือสิ่งที่น่าตื่นเต้น ความล้มเหลวคือประสบการณ์ที่น่าเศร้าใจ ผู้คนมักให้ความสำคัญและร่วมยินดีกับสิ่งที่อยู่หลังเส้นชัยเสมอ นั่นมันไม่ใช่เรื่องที่น่าแปลก แต่จะมีความล้มเลวใดบ้างที่จะถูกกล่าวถึงและน่าจดจำมากที่สุด ถ้ามันไม่ใช่ความล้มเหลวที่ใหญ่ที่สุดและมีเรื่องราวที่พลิกผันที่สุดให้กล่าวถึง “Lisa” คือโปรเจ็กที่ Apple ไม่อาจจะลืมเลือนมันได้ลง
Apple Lisa (1983), Image Credit : mac-history.net
Apple มีผลิตภัณฑ์ที่ล้มเหลวจำนวนมาก เช่น เมาส์ทรงกลม eMate, Pippin และ Newton แต่ชื่อของ “Lisa” คือความล้มเหลวครั้งใหญ่ที่สุดเมื่อ 40 ปีก่อน
Apple เริ่มพัฒนา Lisa เมื่อวันที่ 30 กรกฎาคม 1979 โดย Apple ระบุอย่างเป็นทางการว่า “Lisa” ย่อมาจาก “Locally Integrated Software Architecture” ชื่อที่เป็นความลับที่ทราบกันดีในเวลาต่อมาของคอมพิวเตอร์รุ่นนี้ได้รับการตั้งชื่อตามลูกสาวของ Steve Job คือ “Lisa Nicole Brennan” (ต่อมาคือ Lisa Nicole Brennan-Jobs) แต่เนื่องจาก Steve Jobs ปฏิเสธความเป็นพ่อของเธอในเวลานั้น คำย่อนี้จึงถูกคิดค้นขึ้นเพื่อแฝงความระลึกถึงลูกสาวของเขา ซึ่งความจริงมาปรากฏเมื่อ Steve Jobs ยอมรับกับ Walter Isaacson ผู้เขียนชีวประวัติของเขาเมื่อไม่นานก่อนที่เขาจะเสียชีวิตลง โดย Steve Jobs กล่าวว่า “เห็นได้ชัดว่าชื่อนี้ตั้งตามลูกสาวของฉัน”
Lisa ยุคแรกๆ ประสบกับปัญหามากมาย เช่น ราคาที่สูงมาก ความบกพร่องของซอฟต์แวร์ ฟล็อปปี้ดิสก์ Apple FileWare ที่ไม่น่าเชื่อถือ และปัญหาด้านประสิทธิภาพที่ Apple ต้องแก้ไขในภายหลัง
Lisa ยุติสายการผลิตลงในปี 1986
Lisa จำหน่ายออกไปเพียง 10,000 ชุดเท่านั้น ตลอดระยะเวลา 3 ปีที่ทำการตลาด
Apple ได้ซื้อที่ดินในเมืองโลแกน รัฐยูทาห์ เพื่อใช้สำหรับฝังกลบชุดคอมพิวเตอร์ “Lisa” ที่ขายไม่ออกจำนวนกว่า 10,000 ชุดในปี 1989
Apple ทุ่มเงินกว่า 50 ล้านดอลลาร์ ให้กับการพัฒนา การตลาด และการบริหารจัดการทั้งหมดภายในโปรเจ็ก “Lisa”
อีกหนึ่งปัจจัยที่กระทบต่อยอดขายของ Lisa คือ การเปิดตัวของ Macintosh ที่มีราคาถูกกว่าและประสิทธิภาพเร็วกว่า
ในปี 1982 ก่อนวางจำหน่ายเพียงแค่ปีเดียว Steve Jobs ถูกไล่ออกจากโปรเจ็ก Lisa เนื่องจากความขัดแย้งภายในบริษัท แต่ Jobs กลับมามุ่งเน้นไปที่การพัฒนา Macintosh หรือที่รู้จักในชื่อย่อว่า “แมค” Mac เป็นชื่อของผลิตภัณฑ์เครื่องคอมพิวเตอร์ที่พัฒนา ออกแบบ และจำหน่ายโดย Apple ซึ่งเป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ที่มีราคาต่ำกว่า 1,000 ดอลลาร์ ณ เวลานั้น โดย Jobs ให้นิยามใหม่ของ Macintosh ว่า “เป็นเวอร์ชันกราฟิก Lisa ที่ราคาไม่แพงและมีความเข้มข้นมากยิ่งขึ้น”