Trend Micro คาดปีหน้ายังมี Ransomware แต่ขยายเป้าหมายและ IoT อาจกลายเป็น Proxy ให้แฮ็กเกอร์

ทางทีมงาน TechTalkThai ได้มีโอกาสเข้าร่วมงานแถลงข่าว “แนวโน้มภัยคุกคามทางไซเบอร์ในปี 2561” จาก Trend Micro ประเทศไทย ซึ่งในงานนี้เราได้รับเกียรติจาก คุณ วุฒิไกร รัตนไมตรีเกียรติ ที่ปรึกษาด้านโซลูชันความมั่งคงปลอดภัยทางไซเบอร์ และ คุณ ปิยธิดา ตันตระกูล ผู้จัดการประจำประเทศไทย มาเป็นผู้บรรยายในครั้งนี้ เราจึงขอสรุปภาพรวมมุมมองของ Trend Micro ในด้านความมั่งคงปลอดภัยมาให้ได้ติดตามกัน

“การโจมตีมักเริ่มจากช่องโหว่เล็กๆ ไม่ว่าจาก คน เทคโนโลยี หรือกระบวนการปฏิบัติงาน หากปราศจากซึ่งช่องโหว่ไม่ว่าการโจมตีมีเทคนิคขั้นสูงหรือความรุนแรงขนาดไหนย่อมไร้ผล แต่ไม่มีทางที่ระบบใดๆ จะไร้ซึ่งช่องโหว่” — คุณ วฒิไกร ได้กล่าวเอาไว้ โดยทางบรฺิษัท Trend Micro ได้มีทัศนะ 7 ข้อเกี่ยวภัยคุกคามไซเบอร์ในปีหน้าดังนี้

1. Ransomware จะยังมีต่อไป

• สาเหตุมาจากในเว็บใต้ดินมีการขายบริการ Ransomware (RaaS) ซึ่งหาได้ง่ายและมีราคาถูกทำให้ผู้พัฒนาสามารถทำมาต่อยอดจากของเดิมได้ง่าย อีกสาเหตุหนึ่งคือเทคโนโลยี Crytocurrency ที่ทำให้การจ่ายเงินเรียกค่าไถ่ติดตามผู้ร้ายได้ยาก
• การแพร่กระจายยังคงอาศัยการส่งผ่านอีเมลเพื่อหลอกล่อผู้ใช้งานเป็นหลัก
• เป้าหมายใหม่ที่อาจจะตกเป็นเหยื่อ เช่น Smart Device ต่างๆ เพราะราคาแพงที่คุ้มต่อการจ่ายเงินค่าไถ่หรือองค์กรที่ต้องเกี่ยวข้องกับกฏหมาย GDPR เพราะบทปรับของกฏหมายมีราคาแพงมากเมื่อเทียบกับการยอมจ่ายค่าไถ่ให้ผู้ร้าย
• วิธีการป้องกันคือต้องมีระบบป้องกันหลายระดับ เช่น Web, Email, Network, Server, Endpoint เป็นต้น

2. อุปกรณ์ IoT จะถูกโจมตีมากขึ้นทั้งทางตรงและทางอ้อม

• สาเหตุคืออุปกรณ์ IoT ส่วนใหญ่เปิดให้เข้าถึงจากภายนอกได้ เช่น IP Camera, Smart Device, Router ดังนั้นจึงเป็นช่องทางที่ดีในการเข้าถึงผู้ใช้งาน
• เป้าหมายของการโจมตีคือ การใช้อุปกรณ์เป็นฐานในการโจมตีแบบ DDoS การขโมยข้อมูลส่วนตัวจำพวกโลเคชันของผู้ใช้จากมือถือ นาฬิกา หรืออื่นๆ การขโมยอุปกรณ์โดยการ Hijack ระบบควบคุม Drone ท้ายที่สุดอาจจะใช้อุปกรณ์ IoT เป็น Proxy เพื่อปกปิดร่องรอยการโจมตีแห่งอื่นๆ เพื่อให้ไม่สามารถติดตาม IP address กลับไปยังแฮ็กเกอร์ได้
• วิธีการป้องกัน ฝั่งผู้ใช้งานควรจะเปลี่ยน Default Password ใหม่และแข็งแรง ฝั่งอุปกรณ์เองควรจะเลือกผู้ผลิตที่มีความมั่นคงปลอดภัย และสุดท้ายที่ตัวผู้พัฒนาซอฟต์แวร์เองควรจะออกแบบความมั่นคงปลอดภัยตั้งแต่ต้นไม่ใช่มาเพิ่มฟังก์ชันในภายหลัง

3. การเจาะระบบอีเมลระดับองค์กร

• วิธีการ คือแฮ็กเกอร์ต้องเจาะระบบในองค์กรเสียก่อนด้วยทางใดทางหนึ่ง จากนั้นเข้าไปดักจับแก้ไข เปลี่ยนแปลงข้อมูลในอีเมลหรือ Transaction การเงินเพื่อให้ได้รับสินค้าหรือเงิน
• วิธีการป้องกัน องค์กรควรจะมีโซลูชันเพื่อลดความเสี่ยงของภัยคุกคามและนอกจากนี้ควรจะมีกระบวนการให้ผู้ใช้แจ้งเตือนเมื่อพบกับอีเมลที่ต้องสงสัยว่าต้องแจ้งไปที่ไหนและอย่างไร

4.  วิกฤตการณ์ข่าวปลอมหรือ Cyber Propaganda

• เป้าหมาย คือสร้างกระแสโดยการทำให้ Ranking ข่าวที่ปลอมขึ้นมานั้นค่าสูง โดยอาจจะใช้ปั่นป่วนในประเทศที่จะมีการเลือกตั้ง
• วิธีการป้องกัน ทำได้โดยใช้โซลูชันด้าน Web, Endpoint และ Mobile ที่สามารถตรวจจับ IP แหล่งที่มาว่าน่าเชื่อถือแค่ไหน ฝั่งผู้ใช้เองควรจะมีวิจารณญานในการรับชมและมี Awareness ในด้านความมั่นคงปลอดภัย

5. Machine Learning และ Blockchain

• Machine Learning ออกแบบมาให้ทำงานที่ซ้ำซากจำเจ แต่อย่างไรก็ตามความแม่นยำของตัวมันนั้นก็ขึ้นกับข้อมูลที่ใช้เรียนรู้และมีความเป็นไปได้ว่ามันอาจจะถูกทำให้ผิดพลาดด้วยการป้อนข้อมูลผิดๆ ดังนั้นมันอาจจะทรงพลังแต่ก็ไม่อาจมาแทนระบบป้องกันด้านความมั่นคงปลอดภัยด้านไซเบอร์ได้ทั้งหมด
• เทคโนโลยี Blockchain ได้ทำให้เกิดสกุลเงินดิจิตัลต่างๆ ด้วยจุดนี้เองแม้ว่าตัวอัลกอรึทึมเองจะยังมีความมั่นคงปลอดภัยแต่แฮ็กเกอร์ก็สามารถเจาะเข้าไปทางอื่นได้ เช่น Wallet ของผู้ใช้เป็นต้น

6. องค์กรไม่ตื่นตัวกับ GDPR เท่าไหร่นัก

• แม้ว่าภายในปีหน้านี้เองจะมีกฏหมาย GDPR ที่ว่าด้วยการปกป้องข้อมูลผู้ใช้งานซึ่งระบุว่าข้อมูลชนิดใดจะถูกป้อง แต่ผลสำรวจกลับพบว่าบริษัทในยุโรปกว่า 2 ใน 3 ยังไม่ได้ทำอะไรจริงจัง อีก 44% ยังไม่ทราบว่าต้องทำอะไรอย่างไร ซึ่งมีเพียง 34% ที่เริ่มลงมือทำแล้ว แม้ว่าประเทศที่ไม่อยู่ในยุโรปโดยตรงแต่หากต้องมีการค้าขายกับประเทศเหล่านี้ที่บังคับใช้ GDPR คู่ค้าก็ต้องยอมรับกฏหมายโดยปริยาย
• วิธีการเตรียมตัว ใช้การเข้ารหัสข้อมูลมือถือหรือคอมพิวเตอร์ เพื่อว่าหากอุปกรณ์หายข้อมูลก็จะไม่รั่วไหลออกไป ใช้โซลูชัน DLP เพื่อตรวจสอบว่าการใช้งานข้อมูลนั้นๆ ปกติแล้วควรทำอะไรได้หรือไม่ได้บ้าง สุดท้ายการใช้งาน Cloud ต้องจัดเก็บอย่างไรเพื่อให้มั่นคงปลอดภัย

7. แอปพลิเคชันระดับองค์กรหรือโรงงานมีความเสี่ยง

• เมื่อก่อนจักรกลในโรงงานต้องเข้าถึงที่หน้างานเท่านั้น แต่ปัจจุบันมีคอนเซปต์ที่เรียกว่า Digital Twin ซึ่งหมายความว่าจักรกลเหล่านั้นสามารถควบคุมด้วยซอฟต์แวร์ได้ (เหมือนมีอีกตัวตนหนึ่งบนดิจิตัล) ทำให้มีความเสี่ยงที่แฮ็กเกอร์จะโจมตีแบบ Remote เพื่อเข้าควบคุมจักรกลเหล่านั้น นอกจากนี้แอปพลิเคชันในระดับองค์กรอย่าง SAP ก็ตกเป็นเป้าด้วยเช่นกัน
• วิธีการป้องกัน จากผลสำรวจของ Trend Micro พบว่าภัยเหล่านี้มักเริ่มต้นที่ End User ดังนั้นควรจะมีโซลูชันป้องกัน Browser เช่น JavaScript เป็นต้น หรือการแชร์ไฟล์อย่าง SMB โปรโตคอล

• ระบบป้องกันสามารถสแกนค้นหาภัยคุกคามได้แบบ Real-time
• ต้องมีการตรวจสอบความน่าเชื่อถือของเว็บไซต์และไฟล์ เช่น ไฟล์นั้นมีมานานขนาดไหนแล้วน่าเชื่อถือมากน้อยเพียงใด
• สามารถวิเคราะห์พฤติกรรมของภัยเหล่านั้นได้ เช่น การตรวจสอบ Runtime ของโปรแกรม
• ใช้ Machine Learning ที่มีความแม่นยำสูงเพื่อช่วยตรวจสอบภัยคุกคามแบบ Known หรือ Unknown
• มีระบบตรวจสอบป้องกันพฤติกรรมที่ฝั่งปลายทางว่ามีกิจกรรมไหนที่น่าสงสัย
• แนวทางปฏิบัติสำหรับผู้ใช้งาน คือ เปลี่ยนรหัสผ่านและตั้งรหัสให้แข็งแรง ตั้งค่าอุปกรณ์ให้มั่นคงปลอดภัย อัปเดตแพตซ์สม่ำเสมอ มี Awareness รู้ทันการโจมตีแบบ Social Engineering

1. ระบบการป้องกันภัยคุกคามควรจะวิเคราะห์และตรวจจับได้ภัยคุกคามได้อย่างรวดเร็ว
2. เทคโนโลยีในด้านความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์ควรจะมีความฉลาดมากขึ้นด้วย Machine Learning
3. ระบบป้องกันภัยคุกคามบนฝั่ง Server จะต้องถูกออกแบบมาเพื่อการนั้นโดยเฉพาะไม่ว่าจะเป็น Cloud หรือ On-premise ก็ตาม
4. ระบบป้องกันมีฐานข้อมูลดีพอหรือไม่ รวมถึงสามารถป้องกันภัยแบบ APT ได้หรือยัง
5. โซลูชันที่ใช้ในองค์กรควรจะสามารถทำงานร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพเนื่องจากในองค์กรมักมีผลิตภัณฑ์จากผู้ผลิตหลายเจ้า
6. หากสามารถทำงานร่วมกันได้แล้วจะจัดการได้จากที่เดียวกันเพื่อความง่ายในสำหรับใช้งานหรือไม่ เช่น อยู่บนหน้า Dashboard เดียวกัน
7. ยิ่งเทคโนโลยีพัฒนาขึ้นเท่าไหร่ เช่น IoT Cloud หรือ Blockchain ภัยคุกคามก็ถูกพัฒนาให้ซับซ้อนขึ้นตามตลอดเวลา ดังนั้นผู้ใช้งานเองก็ควรจะมี Awareness ในด้าน Security ด้วยเช่นกัน